Γνωριμία με τον πολιτισμό των Ρομά
Ξεκινώντας πριν λίγο καιρό το project Οι δΡόμοι μας, το οποίο πραγματοποιείται στο πλαίσιο του πανελλήνιου διαγωνισμού Χορεύοντας με τις λέξεις του τόπου μας, τα παιδιά της Δ΄ και της Στ΄ τάξης πραγματοποίησαν βιβλιογραφική έρευνα σχετικά με την ιστορία και τον πολιτισμό των Ρομά. Οι μαθητές της Στ΄ εντόπισαν τα βασικά σημεία της βιβλιογραφίας και έπειτα τα παιδιά της Δ΄ επιμελήθηκαν την τελική μορφή των άρθρων. Διαβάστε παρακάτω τα κείμενά τους:
Προέλευση και ονομασία των Ρομά
Οι Ρομά είναι νομαδικός λαός, δηλαδή λαός που συνεχώς ταξιδεύει. Πρώτος ο Ηρόδοτος στην αρχαία Ελλάδα αναφέρει τον λαό των Σιγίνων, που ταυτίζεται με τους Ρομά. Σύμφωνα με κάποιες μελέτες η καταγωγή τους είναι από την Ινδία. Ήρθαν στην Ευρώπη το 500 με 1000 μ.Χ. πιθανόν εξαιτίας πολέμων. Από το 1417 μ.Χ. υπάρχουν επίσημα στοιχεία για την ύπαρξη Ρομά στις χώρες στις Ευρώπης.
Οι Ρομά αναφέρονται με πολλά ονόματα. Κάποια από αυτά είναι Τσιγγάνοι, Τσιγγάρι (Ιταλία), Γύφτοι (που θεωρείται υποτιμητικό), Τζίπσι (Αγγλία), Αυγίτ (Αλβανία), Αιγκυπτενάρεν (Ολλανδία), Γκιτάνοι (Ισπανία). Αυτά τα ονόματα σημαίνουν «ο Αιγύπτιος», γιατί παλιά θεωρούσαν ότι προέρχονταν από την Αίγυπτο. Το όνομα Ρομά ή Ρομ, που είναι κοινώς αποδεκτή ονομασία, σημαίνει «άνθρωπος». Μεταξύ τους αποκαλούνται και Μελελέ (μαύρος λαός), Καλέ ή Μανούχ (άνθρωπος).
Οι διωγμοί
Οι Ρομά κυνηγήθηκαν πολλές φορές στην ιστορία. Θεωρούσαν ότι ήταν καταραμένοι και γι’ αυτό τους έδιωχναν. Οι πρώτες αναφορές για διωγμούς είναι το 1500 μ.Χ. Κυρίως στον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο, φυλακίστηκαν, εκτελέστηκαν και έγινε προσπάθεια από τους Ναζί να τους εξαφανίσουν. Πολλοί κλείστηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και χρησιμοποιήθηκαν για πειράματα. Ευτυχώς σε κάποιες χώρες, όπως η Ελλάδα, η Αγγλία, η Ρουμανία, οι Ρομά δεν κυνηγήθηκαν και μπόρεσαν να διατηρήσουν κάποια έθιμα και την κουλτούρα τους.
Η Ρομανί γλώσσα
Η γλώσσα των Ρομά είναι προφορική. Μοιάζει πολύ με διαλέκτους που μιλούνται στη Βορειοδυτική Ινδία. Κάθε ομάδα έχει τη δική της διάλεκτο, που συνήθως τη χρησιμοποιούν για να μιλούν μεταξύ τους συνθηματικά. Γενικά οι Ρομά στις καθημερινές τους επαφές μιλούν τη γλώσσα της χώρας που κατοικούν.
Γιατί οι Ρομά δεν έχουν γραπτή γλώσσα; Ένας μύθος…
Ζούσε κάποτε ένας βασιλιάς τσιγγάνος που αγαπούσε πολύ τα γράμματα. Είχε μια μεγάλη βιβλιοθήκη γεμάτη βιβλία. Αυτός και η βασίλισσα κάθονταν με τις ώρες και διάβαζαν και ήθελαν να μορφώσουν και τον λαό τους. Ο βασιλιάς είχε κι έναν γάιδαρο. Τον φρόντιζε σαν άνθρωπο και τον είχε στο παλάτι. Μια μέρα έγινε μεγάλη καταιγίδα και ο βασιλιάς και η βασίλισσα παρασύρθηκαν από τα νερά και χάθηκαν. Ο γάιδαρος έμεινε μόνος στο παλάτι χωρίς τρόφιμα. Άρχισε να πεινάει και τότε έφαγε όλα τα βιβλία. Δεν άφησε ούτε μια σελίδα. Έτσι χάθηκαν όλα τα τσιγγάνικα γράμματα και οι Ρομά σταμάτησαν να γράφουν και να διαβάζουν.
Ρομά και μουσική
Οι Ρομά θεωρούνται από τους καλύτερους μουσικούς και χορευτές, γιατί αγαπούν πολύ τη μουσική. Σύμφωνα με μία παράδοση ο βασιλιάς της Ινδίας έστειλε 12.000 μουσικούς στον Πέρση μονάρχη κι αυτός τους σκόρπισε σε διάφορα σημεία του βασιλείου του. Έτσι οι τσιγγάνοι ξεκίνησαν τα ταξίδια τους στον κόσμο και διέδωσαν τη μουσική τους.
Οι Ρομά στην ελληνική μουσική έχουν ιδιαίτερη σημασία. Σύμφωνα με μουσικολόγους εκείνοι ήταν που διέσωσαν το παραδοσιακό τραγούδι. Αναφέρονται σε πολλά δημοτικά τραγούδια και την εποχή της Ελληνικής Επανάστασης (1821) τσιγγάνοι οργανοπαίχτες έπαιζαν ζουρνά και νταούλι στις ομάδες των αγωνιστών. Αργότερα το επάγγελμα του λαϊκού οργανοπαίχτη ασκούσαν μόνο οι Ρομά, παίζοντας κλαρίνο, βιολί, λαγούτο και ντέφι.
Ένα από τα δημοφιλέστερα τραγούδια των Ρομά ήταν το Εντερλέζι. Το τραγούδι αναφέρεται στην άνοιξη και το τραγουδούσαν κυρίως στα Βαλκάνια. Συμβολίζει τη χαρά, την ανεμελιά και τα άνθη. Μιλάει, επιπλέον, για την αγάπη. Το τραγουδούσαν στη γιορτή της άνοιξης που διαρκεί από τις 23 Απριλίου έως την 1η Μαΐου.
https://www.youtube.com/watch?v=rw6Fqa_g0xk
Θρησκεία
Οι περισσότεροι Ρομά ακολουθούν τη θρησκεία του τόπου που μένουν. Στην Ελλάδα είναι κυρίως Χριστιανοί ορθόδοξοι. Τιμούν ιδιαίτερα τον Άγιο Γεώργιο και τον Άγιο Ραφαήλ. Σημαντική θέση έχει και ο Άγιος Ταξιάρχης όπως και η Αγία Μαρκέλα. Στην Εύβοια τιμούν ιδιαίτερα τον Άγιο Ιωάννη τον Ρώσο (Προκόπι).
Η εργασία αποτελεί μέρος του σχεδίου δράσης της σχολικής μονάδας Ενισχυτικές δράσεις για την καλλιέργεια σχολικής κουλτούρας σε μαθητές Ρομά και του εγκεκριμένου προγράμματος e - twinning Dancing with the words of our place
Σχόλια