Βόλτα στη γειτονιά µου

Το μήνα Φεβρουάριο το σχολείο μας έλαβε μέρος στην Περιφερειακή δράση της 23ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων: «Βόλτα στη γειτονιά µου».
Η δράση εντάσσεται στο Ευρωπαϊκό Εκπαιδευτικό Πρόγραµµα «Με τους Ροµά στο Μουσείο», το οποίο πραγματοποιείται σε συνεργασία µε το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο.

Διαβάστε σχετικά με την υλοποίηση του προγράμματος:

Στόχοι προγράµµατος :

• Προσέγγιση των παιδιών Ροµά και παρότρυνση της συνεργασίας τους µε τα µη Ροµά σε θέµατα τοπικής ιστορίας και προστασίας µνηµείων .
• Γνωριµία και εξοικείωση µε τα µνηµεία της γειτονιάς τους -Γνωριµία µε το επάγγελµα του µελετητή αρχαιολόγου .
• Προσέγγιση εννοιών της προστασίας και διαχείρισης των µνηµείων .
• Προσέγγιση της έννοιας του µουσείου . Το παράδειγµα του νέου αρχαιολογικού µουσείου της Χαλκίδας « Αρέθουσα ».
• Να µπουν τα παιδιά στο ρόλο του µελετητή ερευνητή και να ανακαλύψουν τα µνηµεία, να κατανοήσουν τη χρήση τους διαχρονικά , να τα παρατηρήσουν , να τα καταγράψουν και να δράσουν .

Οµάδα υλοποίησης προγράµµατος :

• κ. Ζωγραφία Κατσαρή, διαµεσολαβήτρια της κοινότητας των Ροµά στην Εύβοια,
• 23η ΕΒΑ: Πένυ Γκάνη, Μαριανίκη Κουτσούκου, Αρχαιολόγοι -Μουσειολόγοι,Ειρήνη Κωνσταντού, Αρχαιολόγος - ΜΑ ∆ιαχείριση Τέχνης, Ελένη Κόττη, σπουδάστρια σε πρακτική Τµήµατος Μουσειολογίας, Μουσειογραφίας & Σχεδιασµού Εκθέσεων .

Το εκπαιδευτικό πρόγραµµα υλοποιήθηκε σε δύο φάσεις (γνωριµία -προετοιµασία και υλοποίηση ): 

Α) Επίσκεψη στις 25 Φεβρουαρίου 2014 στο σχολείο και γνωριµία µε τις τάξεις που θα συµµετάσχουν στο πρόγραµµα . Σκοπός της επίσκεψης ήταν η δηµιουργία µιας πρώτης επαφής µε τα παιδιά , ώστε να τους εξηγήσουµε από κοντά τις δράσεις , να τους εξάψουµε την περιέργεια και να τα παροτρύνουµε να συµµετάσχουν . Αποφασίστηκε να ενώσουµε σε ένα τµήµα τους µαθητές της Β΄ και τη Γ΄ τάξης και µόνη της η Ε΄ ∆ηµοτικού. 

Παιχνίδι σχετικά µε το επάγγελµα του αρχαιολόγου

Σκοπός ήταν να ανακαλύψουν µέσα από διαφορετικά αντικείµενα ποιοι είµαστε , από που ήρθαµε και να γίνει µία πρώτη ανάλυση και συζήτηση για το επάγγελµα του αρχαιολόγου. Ως εργαλείο χρησιµοποιήθηκε µια µικρή βαλίτσα η οποία περιείχε κάποια από τα εργαλεία /αντικείµενα που χρησιµοποιεί ο αρχαιολόγος στη δουλειά του – ανάµεσά τους και άσχετα µε τον αρχαιόλογο αντικείµενα ! Τα παιδιά είχαν την ευκαιρίανα τα περιεργαστούν και να µαντέψουν εκείνα αυτά που χρησιµοποιεί ένας αρχαιολόγος και που ορίζουν κυρίως την ανασκαφή. 

Γνωριµία µε την έννοια του µνηµείου και της ανασκαφής

Χρήση εικόνων µέσω προβολής προτζέκτορα από ανασκαφές και µνηµεία διαφορετικών χρονικών περιόδων και είδους , όπως αρχαίος ναός , εκκλησία , µοναστήρι , πύργος, υδραγωγείο , σπίτι καθώς και βιοµηχανικά κτίρια ( µουσείο φωταερίου στο Γκάζι ).

Σκοπός ήταν η προσέγγιση της έννοιας του µνηµείου και της ιστορικής µνήµης , καθώς και η προετοιµασία των παιδιών για το δεύτερο µέρος του προγράµµατος της γνωριµίας µε τα µνηµεία της γειτονιάς τους , µέσα από µία βόλτα .

Προσέγγιση των εννοιών της διαχείρισης και ανάδειξης ενός µουσείου

Β) Στις 27 Φεβρουαρίου 2014 πραγµατοποιήθηκε το δεύτερο µέρος της εκπαιδευτικής δράσης «Βόλτα στη γειτονιά µου » που περιελάµβανε τη γνωριµία µε τα µνηµεία που βρίσκονται πολύ κοντά στο 10 ο ∆ηµοτικό Σχολείο αλλά και στην ευρύτερη περιοχή που κατοικούν οι µαθητές , η οποία αποτελεί για πολλά χρόνια τον πυρήνα κατοίκησης της φυλής των Ροµά στη Χαλκίδα. Τα παιδιά µπαίνουν στο ρόλο του µελετητή και γνωρίζουν και µαζί µας τα µνηµεία της γειτονιάς τους. Εργαλείο η παρατήρηση και συζήτηση µέσα από ερωτήσεις . 

Ο ερευνητικός περίπατος περιελάµβανε δύο στάσεις :

1η στάση : Οθωµανικό υδραγωγείο

- Παρατήρηση του µνηµείου και της αρχιτεκτονικής του .

Πιθανές ερωτήσεις για την καλύτερη κατανόηση του µνηµείου µέσα από την παρατήρηση και συµπλήρωση ειδικού φύλλου εργασίας που είχε δηµιουργηθεί για το πρόγραµµα , δύο φύλλα εργασίας προσαρµοσµένα σε διαφορετικές ηλικίες συµµετεχόντων ( Α΄ -Γ΄ και ∆΄ -ΣΤ΄ ∆ηµοτικού ).

• Ξέρει κανείς πως ονοµάζεται και ποια είναι η χρήση του ;

• Από τι υλικά είναι κατασκευασµένο;

• Ποιοι µπορεί να το έχτισαν ;

• Βλέπετε πόσο µεγάλο και ψηλό είναι ;

• Πόσες τοξωτά ανοίγµατα και πόσα παράθυρα παρατηρείτε ; 

-Αναπαράσταση της λειτουργίας του υδραγωγείου µε τη χρήση µακέτας.

Οι εµψυχωτές πραγµατοποίησαν µε τη χρήση νερού αναπαράσταση της λειτουργίας του υδραγωγείου χρησιµοποιώντας ένα οµοίωµά του από αφρολέξ . Έπειτα επιχειρήθηκε το ίδιο και από τους µαθητές . Στόχος ήταν η κατανόηση της λειτουργίας του υδραγωγείου . 

-Ακολούθησε συζήτηση για τους τρόπους ύδρευσης από τη βυζαντινή εποχή µέχρι και σήµερα , την ωφελιµότητα , τη χρήση του νερού και τη συµβολή του στην καθηµερινή ζωή ενός ανθρώπου .

• Που το χρησιµοποιούµε και γιατί µας είναι τόσο χρήσιµο ; ( υγεία , υγιεινή , πόσιµο , πλύσιµο ).

2η στάση : Εργοστάσιο «Αρέθουσα », Το νέο αρχαιολογικό µουσείο της Χαλκίδας

-Παρατήρηση του βιοµηχανικού κτηρίου και των σηµερινών εργασιών αποκατάστασης .

• Ποια ήταν η χρήση του στο παρελθόν και ποια είναι σήµερα ;

• Από τι υλικά είναι κατασκευασµένο ;

• Πόσο παλαιό είναι το κτήριο που βλέπετε ; 

-Βιωµατικό-κίνησης παιχνίδι για την κατανόηση της χρονολόγησης του µνηµείου .

Τα παιδιά µπαίνουν ένα ένα σε σειρά και το κάθε ένα αντιπροσωπεύει µια δεκαετία µέχρι να φτάσουµε στο 1912, έτος κατασκευής της Αρέθουσας . Σηµειώνουµε µε κιµωλία στο χώµα τις δεκαετίες και στο τέλος κάνουν αφαίρεση , ώστε να βρουν την ακριβή ηλικία του εργοστασίου που θα γίνει µουσείο . 

-Τα παιδιά τοποθέτησαν τα αντικείµενα που έφεραν από το σπίτι τους , όπως θα ήθελαν να τα δουν µέσα στο µουσείο , έπειτα περιέγραψαν σε ένα καρτελάκι τον λόγο που το επέλεξαν και το τοποθέτησαν δίπλα στο αντικείµενο . Έφτιαξαν τη λεζάντα τους . Στη συνέχεια µας παρουσίασαν ένα ένα τα αντικείµενά τους . 

Για το σχεδιασµό του προγράµµατος σηµαντική υπήρξε η συµβολή της Ζωγραφιάς Κατσαρή διαµεσολαβήτριας της κοινότητας των Ροµά όπου µας έδωσε τις απαραίτητες πληροφορίες για την ιστορία , την κατοίκηση , τις ασχολίες , τις συνήθειες των Ροµά που κατοικούν στη Χαλκίδα και µας έφερε σε επαφή µε το σχολείο . Έπειτα από συζήτηση αποφασίστηκε ο σχεδιασµός προγράµµατος για παιδιά δηµοτικού . Για το πρόγραµµα επιλέχτηκε το 10 ο δηµοτικό σχολείο λόγω του µεγάλου αριθµού µαθητών Ροµά . Επιλέχθηκαν οι τάξεις Β΄ Γ΄ και Ε΄ , καθώς στα συγκεκριµένα τµήµατα υπήρχε το µεγαλύτερο ποσοστό παιδιών Ροµά . Λόγω της αδυναµίας µετακίνησης των παιδιών αλλά και της παρουσίας σηµαντικών µνηµείων στην περιοχή αποφασίστηκε η διενέργεια του προγράµµατος στη γειτονιά τους . 

Συνολικά πήραν µέρος 11 Ροµά σε σύνολο 23 µαθητών .

Οι εμψυχώτριες